અનુલોમ વિલોમ ના ફાયદા

અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ ની પ્રક્રિયા છે.જે આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ખુબજ સારી હોય છે.પ્રાણાયામ એક સંસ્કૃત શબ્દ છે જેનો અર્થ શ્વાસ લેવો અને શ્વાસ છોડવો થાય છે.અનુલોમ વિલોમ કરવા માટે 2 પ્રક્રિયા હોય છે 1.પૂરક અને 2.રેચક



પ્રાચીન કાળ થીજ ભારત માં સ્વાસ્થ્ય માટે પ્રાણાયામ ની પ્રક્રિયાઓ કરવા માં આવે છે.અનુલોમ નો અર્થ સીધું અને વીલોમ નો અર્થ ઊંધું થાય છે.અનુલોમ વિલોમ કરવાથી ગણાબધા રોગો ને ટાળી શકાય છે.અનુલોમ વિલોમ ની એટલે કે પ્રાણાયામ ની પ્રક્રિયા ભારત માં ગણા વર્ષો થી કરવા માં આવે છે.

અનુલોમ વિલોમ કરવાની યોગ્ય રીત

સિધ્ધાસન અથવા વ્રજસનમાં બેસીને, તમારા જમણા હાથના અંગૂઠાથી જમણા નસકોરાને બંધ કરો, ડાબી નસકોરું દ્વારા શ્વાસ લો અને પાંચની ગણતરી કરો, પછી આ મુદ્રામાં, જમણી નસકોરું છોડો અને ડાબા નસકોરાને હાથની રિંગ આંગળીથી બંધ કરો, પછી પાંચની ગણતરી કરો. 1-2 મિનિટ માટે આ કરો. અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ કરતી વખતે વ્યક્તિએ સતત શ્વાસ લેવો જોઈએ.

અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ કરવાથી હૃદયની તંદુરસ્તી સારી છે. નિયમિત ધોરણે અનુલોમ વિલોમ કરવાથી, હાર્ટ રેટ સામાન્ય રહે છે, જે રક્તવાહિનીના રોગોનું જોખમ ઘટાડે છે. આ સિવાય અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ કરવાથી શ્વાસની નળીઓ પણ સ્વસ્થ રહે છે, જે સ્વસ્થ રહી શકે છે.



અનુલોમ વિલોમ આવા જ એક પ્રાણાયામ છે જે એકાગ્રતા વધારવામાં મદદ કરે છે. અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ કરવાથી તે નર્વસ સિસ્ટમ પર નિયંત્રણ રાખવામાં મદદ કરે છે, જે મગજના કામકાજમાં સુધારે છે. અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ કરવાથી અભ્યાસ કરતા વિદ્યાર્થીઓની સાંદ્રતા શક્તિમાં વધારો થાય છે, જેના કારણે વિદ્યાર્થીઓને ઘણો લાભ મળે છે.

અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ કરવાથી વ્યક્તિ હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને લો બ્લડ પ્રેશરની સમસ્યાથી મુક્તિ મેળવે છે. અનુલોમ વિલોમ કરવાથી શરીરમાં બ્લડ પ્રેશરના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ મળે છે. નિયમિતપણે અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ કરવાથી શરીરમાં ડાયસ્ટોલિક બ્લડ પ્રેશર (ડીબીપી) અને સિસ્ટોલિક બ્લડ પ્રેશર (એસબીપી) નું સ્તર ઓછું થાય છે, જેના કારણે બ્લડ પ્રેશરની સમસ્યાથી પીડાતા લોકોને ઘણો ફાયદો મળે છે.

નિયમિત રીતે અનુલોમ વિલોમ કરવાથી પેટનું સ્વાસ્થ્ય સારું રહે છે. ખરેખર, અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામને નાડી-શોધન પ્રક્રિયા પણ કહેવામાં આવે છે. અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ કરવાથી તે કબજિયાત, અપચો અને પેટના ખેંચાણની સમસ્યાથી દૂર રહેવામાં મદદ કરે છે, જે પેટના સ્વાસ્થ્યને જાળવવામાં મદદ કરે છે.

અનુલોમ વિલોમ કરવાથી વ્યક્તિ મેદસ્વીપણાની સમસ્યાથી છુટકારો મેળવે છે. અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ એ શ્વાસ લેવાની કવાયત છે જેની મદદથી તે શરીરમાં હાજર વધારે ચરબી અથવા ચરબી ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. અનુલોમ વિલોમ કરવાથી શરીરનું વધતું વજન ઓછું થઈ શકે છે, જેનાથી શરીરને ફીટ રાખવામાં સરળતા રહે છે.



અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ કરવાથી વ્યક્તિ ડિપ્રેશન અને અસ્વસ્થતાની સમસ્યાથી છૂટકારો મેળવી શકે છે. એક અધ્યયન મુજબ અનુલોમ વિલોમ કરવાથી મગજના કામકાજમાં સુધારો થાય છે, જે ડિપ્રેશન અને અસ્વસ્થતાની સમસ્યાને દૂર કરી શકે છે. આ સિવાય અનુલોમ વિલોમ કરવાથી આધાશીશી જેવી સમસ્યાઓ પણ નિયંત્રિત કરવામાં મદદ મળે છે.

અનુલોમ વિલોમ કરવાથી શરીરના ઝેરી તત્વો બહાર આવે છે, જે શરીરને ડિટોક્સ રાખવામાં મદદ કરે છે. ખોટા આહારને લીધે, શરીરમાં ઘણીવાર ઝેરી વધારો થાય છે, જે શરીરમાં રોગોનું જોખમ વધારે છે. આવી સ્થિતિમાં અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ કરવાથી શરીર સરળતાથી ડિટોક્સાઇટ થઈ શકે છે.

અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ કરવાથી સંધિવા જેવા રોગોના લક્ષણો ઘટાડવામાં મદદ મળે છે. સંધિવા એ હાડકાંનો રોગ છે જેમાં હાડકાંના સાંધામાં ભારે પીડા થાય છે. મહર્ષિ પતંજલિના જણાવ્યા મુજબ, અનુકુમ વિલોમ અસ્થિ સંબંધિત રોગોમાં પણ અસરકારક છે, જેના કારણે સંધિવાની સમસ્યાથી પીડાતા લોકોને ખૂબ જ ફાયદો મળે છે.

નિયમિત રીતે અનુલોમ વિલોમ કરવાથી ડાયાબિટીઝ જેવા રોગોના લક્ષણો ઘટાડવામાં મદદ મળે છે. એક અધ્યયન મુજબ અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ કરવાથી લોહીમાં ખાંડની માત્રા ઓછી થઈ શકે છે, જે ડાયાબિટીઝ જેવા રોગોનું જોખમ ઘટાડે છે. ટાઇપ 2 ડાયાબિટીઝના દર્દીઓને સૂર્ય-ભેદાન પ્રાણાયામ કરવાથી ઘણા ફાયદા થાય છે.

ધ્યાન રાખવા જેવી બાબતો

અનુલોમ વિલોમ સૂર્યોદય અથવા સૂર્યાસ્ત સમયે થવો જોઈએ. દિવસ દરમિયાન અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ ન કરવા જોઈએ.

અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ હંમેશાં ખાલી પેટ પર થવું જોઈએ. જમ્યા પછી અનુલમ વિલોમ કરવાથી સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત કેટલીક સમસ્યાઓ પણ .ભી થઈ શકે છે.

પ્રારંભિક દિવસોમાં, અનુલોમ વિલોમ પ્રાણાયામ માત્ર સારા યોગ માસ્ટરની દેખરેખ હેઠળ થવું જોઈએ.